Wat is ZZP schijnzelfstandigheid en hoe voorkom je het?

In de arbeidsmarkt heb je waarschijnlijk de term ZZP’er (zelfstandige zonder personeel) vaak gehoord. Veel mensen kiezen ervoor om als ZZP’er te werken vanwege de flexibiliteit en de mogelijkheid om eigen baas te zijn. Echter, er is een groeiend probleem dat zowel ZZP’ers als werkgevers treft: schijnzelfstandigheid. In dit artikel leggen we uit wat schijnzelfstandigheid is, waarom het een probleem is en hoe je kunt voorkomen dat je in deze situatie terechtkomt. 

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer iemand op papier als ZZP’er werkt, maar in de praktijk hetzelfde werk en dezelfde verantwoordelijkheden heeft als een reguliere werknemer. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor zowel de ZZP’er als de opdrachtgever. Vaak wordt schijnzelfstandigheid gebruikt om werkgeverskosten te drukken, omdat werkgevers geen loonbelasting, sociale premies en pensioenafdrachten hoeven te betalen voor ZZP’ers.

Gevolgen van schijnzelfstandigheid 

Voor de ZZP’er kunnen de gevolgen van schijnzelfstandigheid ernstig zijn. Als de Belastingdienst achteraf vaststelt dat er sprake was van schijnzelfstandigheid, kan dit leiden tot flinke naheffingen en boetes. Daarnaast mist de ZZP’er belangrijke werknemersrechten zoals doorbetaling bij ziekte, ontslagbescherming en vakantiedagen.

Voor de opdrachtgever kan schijnzelfstandigheid leiden tot juridische en financiële risico’s. Zij kunnen aansprakelijk worden gesteld voor niet-betaalde sociale premies en belastingen, wat kan resulteren in hoge naheffingen en boetes.

Hoe herken je schijnzelfstandigheid?

Er zijn verschillende indicatoren die kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid:

• Gezagsverhouding: Als de opdrachtgever gedetailleerde instructies geeft over hoe het werk moet worden uitgevoerd, kan er sprake zijn van een gezagsverhouding die meer bij een dienstverband past dan bij zelfstandig ondernemerschap.
• Integratie in de organisatie: Als je als ZZP’er werkt op dezelfde manier als de werknemers van de opdrachtgever en gebruik maakt van dezelfde middelen en faciliteiten, kan dit een teken van schijnzelfstandigheid zijn.
• Duur en exclusiviteit van de relatie: Wanneer je langdurig en exclusief voor één opdrachtgever werkt, kan dit wijzen op een dienstverband in plaats van zelfstandigheid.

Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid? 

Er zijn enkele stappen die je kunt nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen:

• Opstellen van een goede overeenkomst: Zorg ervoor dat er een duidelijke en gedetailleerde overeenkomst van opdracht is die de zelfstandigheid van jouw rol benadrukt.
• Zelfstandig werken: Werk als ZZP’er zoveel mogelijk zelfstandig en bepaal zelf hoe je het werk uitvoert.
• Meerdere opdrachtgevers: Probeer voor meerdere opdrachtgevers te werken om te voorkomen dat je afhankelijk wordt van één enkele opdrachtgever.
• Advies inwinnen: Raadpleeg een juridisch adviseur of een expert in arbeidsrecht om je te helpen bij het opstellen van overeenkomsten en om je situatie te beoordelen.

Wat doet de overheid? 

Vanaf 1 januari gaat de Belastingdienst weer handhaven op schijnzelfstandigheid, na een pauze van acht jaar. Dit kan leiden tot veel claims van zzp’ers die eigenlijk als werknemers gezien moeten worden en van pensioenfondsen. Marktkenners en arbeidsrechtspecialisten verwachten dat dit bedrijven flink op kosten zal jagen, ook als er geen claims worden ingediend.

Tot nu toe maken weinig schijnzelfstandigen aanspraak op werknemersrechten, maar dit zal waarschijnlijk veranderen door de handhaving. Dit vormt een groot financieel risico voor bedrijven. Het herkwalificeren van zzp’ers als werknemers zal ook de kosten voor bedrijven verhogen, omdat zij de voormalige zzp’ers hetzelfde netto loon moeten blijven betalen.

Naar schatting zijn er tussen de 200.000 en 400.000 schijnzelfstandigen. Als de Belastingdienst een zzp’er als werknemer aanmerkt, kunnen er met terugwerkende kracht belastingen, premies en pensioenbijdragen worden gevorderd.

Wat doet WorkNed voor jou? 

In onze app kun je gemakkelijk arbeidsovereenkomsten afsluiten. Dit proces is geautomatiseerd waardoor jij je niet druk hoeft te maken over je contract, en zorgen wij dat deze in orde is voor jou. Als ZZP’er kun je via WorkNed gemakkelijk voor meerdere werkgevers tegelijk werken, hierdoor word je niet afhankelijk van één opdrachtgever. Het behouden van meerdere werkgevers helpt dat je niet als vast personeel gezien kan worden en zo ook ingezet wordt zonder dat de voorwaarden hiervoor overeenkomen met je contract.

Conclusie 

Schijnzelfstandigheid is een serieus probleem dat zowel ZZP’ers als opdrachtgevers kan raken. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s en maatregelen te nemen om deze te vermijden. Door duidelijke afspraken te maken, zelfstandig te werken en advies in te winnen, kun je de kans op schijnzelfstandigheid verkleinen. Zo kun je als ZZP’er genieten van de voordelen van zelfstandigheid zonder de nadelen van een verborgen dienstverband.